historie

Cornelis Janz Bijkerke - Middelharnis

De oudste wortels werden gevonden in Middelharnis. Cornelis Janzn. Bijkerke. Cornelis was meester metselaar en woonde aan de Voorstraat in een groot huis. In 1688 verkregen 3 metselaars, Jan Krijger, Jan Tale en Claes Bijkerke, het alleenrecht om kalk in te kopen te Middelharnis (een soort gilde-constructie om de concurrentie buiten het dorp te houden) . Uit documenten van eigendom blijkt dat Cornelis veel panden bouwde, bezat en voor klanten beleende. Er was een hecht verband met timmerman Meerman. Zo direct na de 2e reformatie, op het moment dat de Spaanse overheersing ten einde was, was economisch voor een metselaarsbaas blijkbaar een goede tijd. Cornelis was maar liefst 5 keer gehuwd. Uit inventarissen die in verband met minderjarige kinderen werden opgemaakt, kun je dan vernemen wat Cornelis allemaal had. Bijvoorbeeld naast metselaarsgereedschap, 36 schilderijen en enige wapens. Schrijven kon Cornelis nog niet, wat voor een bouwer toch wel makkelijk lijkt. Dat wilde toen overigens niet zeggen dat je niet kon lezen. Zijn zoon Claes werkte in zijn bedrijf, en werd zijn opvolger.

Claes Corneliszn. Bijkerke - Middelharnis

Claes Bijkerke was ook meester metselaar. De meestertitel stond in deze tijd voor een hoge graad van vakmanschap. Claes was een "nakomertje", en stond er even twintig jaar, nadat zijn vader was overleden alleen voor. Op het einde van zijn werkzame leven gingen de zaken niet zo goed meer. Veel bezittingen waren al verkocht . Zoon Cent die opnieuw als metselaar werd opgeleid en met zijn vader samenwerkte, was bij diens overlijden beducht "voor een kwaad slot ". Bij aanvaarden van diens erfenis, zou de boedel wel eens meer schulden dan bezittingen kunnen bevatten. Aan deze situatie is het te danken dat door een curator alles werd berekend en genoteerd, waardoor we nu de historie kunnen achterhalen!  Het mooie huis aan de Voorstraat werd verkocht en alle inboedel werd publiek geveild. Tenslotte konden nipt alle schulden en hypotheken worden betaald. Aan de blamage van een faillisement werd ontsnapt . Voor zoon Cent nu, weer maar bij het begin beginnen, precies zoals het monotone ritme van het metselen, draad verzetten, kuip opsteken en weer  maar naar boven .

Cent, de zoon van Claes, was ook metselaar in Middelharnis. In zijn tweede huwelijk met Ardiana van Dam uit Goedereede, vraagt Cent de stad Goedereede, zijn nering als metselaarsbaas per 7 juli 1767 te mogen uitvoeren in deze Heerlijkheid en Stad. Door de eed op de bijbel af te leggen, wordt hij volgens het eeuwenoude Poortersboek van Goedereede toegelaten als metselaarsbaas. De kinderen uit dit 2e huwelijk worden in Goedereede geboren, maar lang blijven ze er niet wonen, in 1775 vertrekt het gezin naar Haamstede. Cent bouwt zijn huis in de Noordstraat, ten oosten van de eigendommen van de Ambachtsvrouwe (Slot Haamstede). Op 31 oktober 1776 verkoopt hij deze woning via de Armmeesters van de Heerlijkheid Haamstede voor 33 pond vlaams. Volgens de gevelsteen herbouwt het Armbestuur in 1908 hier de bekende Armegang. Deze woningen worden in de tachtiger jaren van de vorige eeuw omgebouwd tot winkel en bedrijfsruimte. De woning van Cent is nu dus terug te vinden in de fietsenwinkel Bouwman. Cent en zijn gezin gaan naar Noordwelle, waar nu Wout Lokker zijn kapsalon heeft.

Cent Claeszn. Bijkerke - Middelharnis Goedereede Haamstede Noordwelle

Cent, de zoon van Claes, was door zijn vader opgeleid als metselaar / metselaarsbaas te Middelharnis. Na de dood van z'n vader, het overlijden van zijn jonge vrouw, en met een geheel lege beurs, heeft Cent het in Middelharnis wel gezien. Gelijk met zijn tweede huwelijk met Ardiana van Dam uit Goedereede, vraagt Cent de stad Goedereede, zijn nering als metselaarsbaas per 7 juli 1767 te mogen uitvoeren in deze Heerlijkheid en Stad.

Door de eed op de bijbel af te leggen, wordt hij volgens het eeuwenoude Poortersboek van Goedereede toegelaten als metselaarsbaas. Hij vestigde zich aldaar aan de Pieterstraat. De kinderen uit dit 2e huwelijk worden in Goedereede geboren, maar lang blijven ze er niet wonen, in 1775 vertrekt het gezin naar Schouwen Duiveland, naar Haamstede. Cent bouwt hier zelf een huis in de Noordstraat, in een slob, later bekend als de Armengang, nu opgenomen in het perceel van Tweewielers Bouwman. Al snel, 31 oktober 1776 verkoopt hij deze woning via de Armmeesters van de Heerlijkheid Haamstede voor 33 pond vlaams. Volgens de gevelsteen herbouwt het Armbestuur in 1908 hier de bekende Armegang. Vervolgens verhuisd de rusteloze Cent naar Noordwelle, en vestigd zich aldaar als metselaarsbaas. Een rusteloze tijd, met veel politieke spanningen in de Bataafsche Republiek, en de Fransen aan de grenzen. Gebrek aan werk en daaropvolgend armoede, zal Cent's deel geweest zijn in zijn laatste periode. Zoals de traditie inmiddels vereist, zorgt Cent, dat opnieuw 2 zonen, Klaas en Cornelis het vak zullen beheersen, zo dit nodig is voor een metselaarsbaas te Noordwelle. Nadat de opvolging is geregeld, vertrekken, Cent Bijkerke en Adriana van Dam, waarschijnlijk  terug naar Goedereede. Hun overlijden wordt te Noordwelle niet terug gevonden.